Ach, ten suwalski handel? Kto jeszcze pamięta słynne „Delikatesy” mieszczące się przy ulicy Waryńskiego, a „Jedynkę” zwaną „tramwajem” i oczywiście „Kubusia” przy obecnej ulicy Konopnickiej? Tak, w pamięci zostały nazwy i luksusowe (jak na owe czasy) towary, które „rzucano” ku radości klientów. Kolejki i niezapomniany smak kubańskich pomarańczy to wspomnienie wielu suwalczan.
A co pisano o ówczesnym handlu? Poczytajmy:
- Do słabości socjalistycznego handlu należały nie tylko braki towarów, ale też ich kiepska jakość. Nierzadko, zwłaszcza w pierwszych kilkunastu latach po wojnie, spotykało się w sprzedaży zepsute artykuły spożywcze, „zieloną” kiełbasę, cuchnące dorsze, zanieczyszczony zapałkami i sznurkami oraz o zaniżonej wadze chleb. Źle bywało z higieną w sklepach, z jakością obsługi klientów i pracą personelu, co przejawiało się choćby w opryskliwym traktowaniu klientów*.
- W latach 1975-1989 sieć handlowa była mało funkcjonalna i niemal w całości uspołeczniona, czyli państwowa i spółdzielcza. W 1975 roku istniało w Suwałkach 217 punktów sprzedaży detalicznej (…). Więcej niż połowę, bo 128 (59 proc.) stanowiły sklepy, resztę – składy, kioski, stragany, stacje benzynowe, apteki itp*. (* Suwałki : miasto nad Czarną Hańczą, red. J. Kopciał, Suwałki 2005).
Kliknięcie w wybrane zdjęcie pozwoli porównać wygląd obiektu sprzed lat i jego stan obecny. ⇓ Udanego oglądania, porównywania i czytania.
Jeden z bardziej popularnych suwalskich sklepów – PSS Społem „Jedynka” (nazywany również „tramwajem”) przy ulicy Armii Czerwonej, obecnie jest to ulica Sejneńska nr 1. Budynek pochodzi z drugiej połowie XIX w. Co ciekawe, powstał on z połączenia dwóch, a może nawet trzech mniejszych budynków, miało to miejsce prawdopodobnie na przełomie XIX i XX w. Ostatecznego kształtu nabrał dopiero po I wojnie światowej. Zarówno budowniczy, jak i projektanci obiektu nie są znani. W latach 70. XX w. zwracały uwagę szerokie witryny wystawowe sklepu. Na początku lat 90. XX w. w budynku wybuchł pożar, który spowodował znaczne zniszczenia. Obecnie mieści się tu m. in. sklep jubilerski, bar, sklep z odzieżą używaną, Santander Consumer Bank (od strony ulicy Noniewicza). Przez pewien czas funkcjonował również Dom Chleba (Piekarnia Cymes).
Fotografia z lat 70. XX w. autorstwa Tadeusza Smagacza (zbiory suwalskiego Archiwum Państwowego). Informacje – Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Popularne „Delikatesy” przy ulicy Waryńskiego – sklep Spółdzielni Spożywców „Społem”. Obecnie mieści się tu Pizzeria „Fantazja” i sklep spożywczo-przemysłowy „Lewiatan”. Wielu suwalczan pamięta kupowane tu w okresie świątecznym kubańskie pomarańcze czy chałwę sprzedawaną na wagę (krojoną z wielkich kostek). A przed wejściem do sklepu, przez pewien czas, można było wypić gazowaną wodę z sokiem malinowym z saturatora.
Fotografia ( z lat 70. XX w.) autorstwa Tadeusza Smagacza (zbiory suwalskiego Archiwum Państwowego).
Kamienica wybudowana w drugiej połowie XIX w. Autor projektu i budowniczy nieznany. Budynek przeznaczony do celów mieszkalno-handlowych. Od strony ulicy, przez wiele lat, znajdował się sklep „Kubuś”. Obecnie w tym miejscu działa sklep „Lewiatan”. Dawny adres: Plac Marii Konopnickiej nr 6, obecnie ulica Marii Konopnickiej 12.
Fotografia z lat 80. XX w. autorstwa Wojciecha Hulanickiego (zbiory Narodowego Instytutu Dziedzictwa).
Materiał przygotowany przez Pracownię Digitalizacji i Historii Mówionej.
